At neslini ıslah etmek konusu akıllarına düştüğünde ya da düşürüldüğünde bu işi sadece aygır alımından ibaret sanan ve her defasında başka ülkelere koşup bir dünya paraya elalemin artık umudunu kestiği aygırları ülkeye sokmakta mahir olan TJK yine benzeri şeyleri yapmış görünüyor.

Siz bakmayın pek derin düşünemeyen yetiştiricilerin ya da sosyal medyada kendilerini uzman olarak pazarlamaya kalkanların aygırlara güzellemeler yaptıklarına. Bu güzellemelerin tamamı bana göre hikayedir. Garip ruhsal yapılarımız nedeniyle yurtdışından ne gelirse gelsin onu baş tacı etme eğilimindeyiz. Ve aygır konusu yarışseverlerde dahil olmak üzere sektörün lüks oyuncağıdır. Bir yarışsever her gün ama her gün cebinden düşen parasıyla ilgili tek laf etmezken, hakkını savunmazken, enerjisini bu işe harcamazken aygır ithalatı konusunda neden fikir yürütür neden yorum yapar, neden tartışmalara dahil olur anlaşılmaz.

TJK diyor ki; yaşlanan aygır stokunu gençleştirmek, at neslinin ıslahı için ve iktisadi işletmemize bu yolla gelir temin etmek için yeni aygır alıyoruz.
1- Madem aygırların yaşlandığı kabul ediliyor o zaman çekersiniz aşımdan olur biter. Aygır ölene kadar çalıştırılacak diye bir kural mı var?
2- At neslinin ıslahı sadece aygır alımından mı geçer? İşin sadece bu kısmıyla ilgilenilince inandırıcı olmaktan uzak bir sebep gibi görünüyor.
3- Açıklamada fikren bir tek doğru var o da “iktisadi işletmemize bu yolla gelir temin etmek" maddesidir. Evet, bu doğrudur ve iktisadi işletmeler kâr etmek amacıyla kurulur.

Aslına bakarsanız olan biten de şudur; dört sene bu ülkenin derbisi olan Gazi Koşusu‘nu geriye doğru Tizway – Scream To Scream – Torok – Luxor tayları kazanınca haliyle oyundan düşen TJK piyasada yeniden var olabilmek adına bir adım atmak zorunda kalmıştır. Bunun lamı cimi yok bu konuları takip eden bir kardeşimizden aldığım bilgiye göre 2019 doğumlu taylar baz alındığından 951 münferit yetiştirici var görünüyor. Bu 951 yetiştiricinin yarısının TJK eliyle aygır ithalatının iyi ya da kötü olduğu şeklinde bir fikir beyan ettiklerini sanmıyorum. Geriye kalan yüzde ellinin bir kısmı durumdan memnun ya da nötr bir duruş sergiliyor. Bir de bu gelişmelere çok sevinen ağlak bir atçı kesimi var ki zaten bu insanlar ne olması gereken ne de bildiğimiz atçı profilinden uzak olan bir kitle. Her şeyi daha ucuza ya da bedavaya almaya çalışan, kazandıklarını görmezden gelmeye ya da unutturmaya gayret edenler hep o kesimden. Bu kesime göre atçılığı idare etmeye kalkarsanız sübvanse et, sübvanse et işin sonu nereye dayanır kimse bilemez.

Uzun lafın kısası rakamları yukarıda yazdım, hani asli üyeler derler ya at sayısında yükü biz çekiyoruz diye ki bir bakıma haklılardır da o zaman bu iş kime yaradı ona iyi bakmak lazım. Bu alımların Türk atçılığına faydası olmayacağı neredeyse bellidir, yani ganyan bir lira sıfır beş verir. Tersi durumun ganyanı ise nereden baksanız iki yüz lira verir. O halde çok küçük bir azınlık için 80 milyonun parası niye hovardaca harcanır ki?

Neden mi böyle diyorum?
1980’li yıllardan beri Kentucky Derby galibi hangi aygırın soy kurucu olarak bir işe imza attığını gördünüz? Tesadüf mü üç (Super Saver – Sea Hero – Strike The Gold) Kentucky Derby galibinin bu ülkeye adeta iteklenmesi. Aslında yakın tarihe bakarsanız Secretariat – Seattle Slew – Affirmed dışında başka da bir şey bulamazsınız…

Şimdi ne denileceğini gayet iyi bilyorum. Strike The Gold kötü müydü, şunu verdi bunu verdi. Ben de diyeceğim ki yahu verdi de ne verdi? Breeders’ Cup kazanan ya da uluslararası bir koşuda (Gr-1) galibi mi verdi de bizim haberimiz yok. İçerideki üst düzey koşuları elbette birileri kazanacak. Bunun için elalemin uzun süre kullanıp da umudunu kestiklerine ülkenin bir dünya parasını kaptırmanın anlamı nedir?

Yazanlar yazsın belki bende bir şeyler yazarım aygırlar hakkında. Kimsenin önünü kesmeyelim…
Ama şu Authorized ismine bir parantez açayım kısaca.

Aşağıdaki rakamsal bilgiler zaten her şeyi anlatıyor. Ama anlamayanlar için yazayım. Bu isim10 senedir denenmiş ve sonunda Fransa’da bundan iyi JUMPING aygırı olur düşüncesi hakim olmuştur. GRAND NATIONAL falan koşmayı düşünen yetiştiriciler için hararetle tavsiye ederim. Ama tayları kaç yaşında start alır bilemem, uzman çok danışırsınız artık. Aygır alım komisyonundakiler bu aygırın en çok kazanan iki tayının neden iğdiş edildiklerini muhakkak düşünmüşlerdir ve bir açıklamasını yaparlar…

AUTHORIZED
Koşan Tayları: 413
Grup Yarış Kazanma: 10 (2%)
Kazananları: 229 (55%)
Grup Plaseleri: 10 (2%)
Stakes Kazananları: 22 (5%)
(Gr-1) Kazananları: 2
Stakes Plaseleri: 16 (4%)
(Gr-1) Plaseleri: 4 (1%)
Ortalama Kazanç İndeksi: 0.82

Bakın size iyi bir örnek vereyim, bu senenin ve geçen senenin GRAND NATIONAL galibil Tiger Roll‘u izlerseniz (arada bir gözünüzü kapayarak) çok beğeneceksiniz. İlginizi çekerse bir ara soyağacına bakmayı da ihmal etmeyin. Unutmadan o da dört yaşında kazanmaya başladı…

Bu arada sakın umudunuzu yitirmeyin. Ülkede gelenler ayarında çok aygır ve aygır adayı var.

Şimdilik benden bu kadar…

Tayfun ÜNAL – 2 Aralık 2019