Bir konuyu bir kez daha hatırlatmak istiyorum. At yarışlarında bildiğimiz anlamda bir özelleştirme söz konusu değildir.

* Öncelikle artık yürümeyen, bir anlamda çökmüş sistemi güncellerdim. Güncelleme konusunu biraz açmam gerekirse şu anki sistemde her şeyi birlikte götürmeye çalışan TJK'nın başarılı olmadığı/olamadığı ortadadır. Müşterek bahisleri organize etmek, müşterek bahis kabul etmek, at neslinin ıslahı, YKK'ya üye vermek, Yarış Otoritesi gibi davranarak bu alandaki etkinliklerde ülke adına hareket etmek, müteahhitlik hizmetleri, hipodrom işletmeciliği, at hastaneleri işletmeciliği, hara-pansiyon işletmeciliği, apranti okulu yönetmek, pist bakımı, gübre üretimi, televizyon yayıncılığı hatta kendi basınını yaratmak ve benzeri aklın hayalin alamayacağı kadar her işe soyunmuş kamu yararına çalışan dernek bu zamana kadar sürüklemiştir sistemi. Ama artık işlerin yürümediği çok bellidir. En azından sportif anlamda hiç bir başarı yoktur. Olması da mümkün değildir. Yeryüzünde örneği var mıdır bilmiyorum ki bir bahis firması (Bookmaker) gidip ülkesi adına aygır alıyor olsun. Tabii ki kendilerine bu görev verilmiştir. Ama bu görevlendirme tamamen yanlıştır. Düzeltilmesi gerekir.

İşte tüm bu işlerin idaresini hevesli amatörlerin vakit bulabildikleri zamanlarda hizmet vermeleri şeklinde değil de atçılığı içselleştirmiş, konuya tam gün mesai ayıracak meraklı profesyonellere aktarılarak yönetilmesi gerekiyor.

1. Ingiliz ve Arap yarislari orani ( Herhangi birini azaltirsaniz bahislere etkisi ve fazla arz çözüm öneriniz)

Bu konu sanki devlet meselesiymiş gibi algılanıyor ve kişiler konuşmaktan çekiniyor. Halbuki konu hiçte öyle abartılacak bir konu değildir. Dünyadaki örneklere bakarsınız durumu görürsünüz. Yıllardır dile getiriyoruz ama anlamak istemeyenler var. Türk-Arap atı ıslah çalışması dursun ya da yetiştirilmesin demiyoruz, bu atlarla bu yoğunlukta müşterek bahis düzenlenmesin/düzenlenemez diyoruz. Çünkü bu atların İngiliz atları baz alındığında yarışmacı niteliklerine sahip olduğuna dair hiç bir emare yoktur. Ortada bir gerçek daha var ki bu ırkın herhangi bir gelişim gösterdiğine dair hiç bir bilimsel veri de yoktur. Bunu ben değil üniversite araştırmaları söylüyor. Bu işin gideceği yer nihayetinde Arap atı yarışlarının kademeli (örneğin 10 sene) bir şekilde azaltılması olacaktır. Buna direnenler ülke atçılığına sadece vakit kaybettirmektedirler. Azaltılmış orandaki ırkın temsilcilerinin yarışlarını İstanbul - Ankara gibi bazı önemli hipodromlarda değil de başka yörelere kaydırılması da soruna bir çare olabilir. Bahislere etkisini sormuşsunuz, bence gayet olumlu olur. Çünkü oyuncu sürpriz olsa dahi yarışlarda tutarlılık arar. Ne yazık ki bu tutarlılık ülkemizde Arap atı başlığı altında koşan atlarda yoktur. Bana kalsa, örneğin Veliefendi Hipodromu'nda sadece İngiliz atlarının barınmasını ve yarışmasını sağlardım.

2. Hipodromlar ve Pistler için planlarınız (Şehirler ve Özellikle Sentetik Pist için düşünceleriniz. Ayrıca kapatacağınız ya da açacağınız hipodrom olur muydu?)

Kapatılacak hipodrom olamaz tabii ki. Ama şu bir gerçektir ki bir yere medeniyet getirsin, iş istihdamı yaratsın diye hipodrom kurmak yanlış oluyor. Bu tip yatırımları en azından okuma yazma oranlarının nispeten daha yüksek olduğu ve iklimlerin daha yumuşak yaşandığı yörelerde yapmak herkes için daha faydalı olacaktır.
Sentetik pist hakkında epeyce yazdık. Tekrarlamak istemem ama şimdilik bilhassa sıcaklıkların artmasıyla bu pistlerin kararlılığını kaybettiğini sağır sultan duymuş durumda. Bunun nedeni de bu işleri tıpkı bizdeki gibi antrenörlerin, eski jokeylerin yönlendirmeleriyle elde edilen ürünler olması. Kısacası hiç bir mühendislik hizmeti alınmadan elde edilmiş ürünlerle bir yere kadar başarılı netice alınabiliyor. Ama bu durumu endüstri kavramış durumda, bugün o gün değil belki ama çok bilinen sorunlarından arındırıldığında düşünülmesinde fayda olabilir. Ama öncelik her zaman çim pist de olmalıdır. Amerika'da 2009 yılından günümüze değin toplanan ölümcül kazalara ait istatistikler çim pist yüzeylerde %38 oranında azalmayı işaret ediyor.

3. Yarış programının yapımı (Klasikler arasındaki 21 günlük aralıklar, Ülkedeki G1 sayısı, Yarış mesafe dağılımları)

Bu cevabı çok uzun ve tartışmaya açık bir konu. Ama önemli bir örnek vermek gerekirse sadece Gazi Koşusu'na katılabilmek için bilet alma anlamına gelecek koşuların programa eklemek fikri denenebilir bir yöntem gibi görünüyor. Çünkü aksi durumda kum pistte kazandıkları puanlarla bu klasik koşuya gelenlerin sayısı gerçekten o pist ve mesafede koşması gerekenleri engellemekte.
Ülkedeki (Gr-1) sayısına odaklanmak yerine bu koşuların itibarını yükseltmekle meşgul olmak lazım bence. Bizim (Gr-1) koşu dediklerimize bizden başka (Gr-1) koşu diyen olmaması kötü bir durum.
Yarış mesafesi dağılımı söz konusu olduğunda ne hedeflediğiniz çok önemli bence. Eğer safkan sağlığı düşünülecekse tabii ki orta ve uzun mesafeli koşu ağırlıklı bir program daha tercih edilir olacaktır. 1000- 1600 metre mesafe arasında sakatlanma oranı 1600 üstü koşulara göre daha yüksektir.

4. Yetiştiricilik Primleri dağılımı (10 yaşında handikap kazanan atın yetiştiricisine verilecek % ya da verilmeli mi veya 2 yaşlıların ki arttırılmalı mı cb,)

Yetiştiricilik primleri gayet doyurucu düzeydedir. Bazen öyle handikap koşular oluyor ki kısa vade koşuların zorluk derecesinden daha yüksek seviyede olabiliyor.

Ayrıca 1. Türkiye’deki Atçılık sektörünün en büyük problemi ve çözüm öneriniz nedir.

Önce çökmüş sistemin tazelenmesi gerekiyor. Müşterek bahislerin düzenlenmesi ve bahis kabulü sadece hasılatı değil sportif başarıyı da düşünen, küçük olsun benim olsun demeyen, asıl işi bu olan profesyonel kadrolara teslim edilmelidir. Aynı şekilde hipodromların, at hastanelerinin, haraların çok uzun yıllardır zarar eden durumlarından kurtarılması şarttır.

Not: Twitter hesabımda siteye yeni içerik girildiğinde bir hatırlatma genellikle oluyor. Böylece siteye gereksiz yere girmemiş olursunuz.

Tayfun ÜNAL - 7 Aralık 2019

Bu sorunuza hafta sonu cevap vermeye çalışacağım.
Bol şanslar...