Atlar tarih boyunca sanat eserlerinde yer bulmuştur. Lascaux‘dakiler gibi tarih öncesi mağara resimlerinde, eski Mısırlıların, eski Yunanlıların tapınaklarında ve mezarlarında, klasik antik çağda ise anıtsal heykeller olarak ortaya çıktılar. Bu tasvirler, at anatomisi hakkında büyük bilgi aktardı. 18. yüzyıldan kalma İngiliz ressam olan George Stubbs, hayvanın anatomisi hakkında daha fazla bilgi edinmek için at kadavralarını inceleyerek bu bilginin daha da ilerlemesine yardımcı oldu. Stubbs‘ın ayrıntılı anatomik çizimleri ise sonraki sanatçılara büyük ölçüde yardımcı oldu.

At sanatı, at yarışının popüler bir spor biçimi haline geldiği 19. yüzyılda zirveye ulaştı. Birçok sanatçı, yarış sahneleri çizmeye çalışırken, atları, özellikle de dörtnala giderken nasıl hareket ettiklerini yeterince bilmediklerini fark ettiler.

Atlar o kadar hızlı koşuyorlardı ki insan gözü onların yürüyüş şeklini çözemiyordu. Dörtnala koşan bir at tipik olarak ön ayakları öne, arka ayakları arkaya doğru uzatılmış ve tüm ayakları yerden kesilmiş olarak resmediliyordu ki bu fiziksel olarak imkansız bir şeydir. İllüstratörler ve ressamlar, muhtemelen bu fikri, dört ayağını da uzatarak koşan ve çevik bir hayvan olan köpekleri gözlemleyerek aldılar. Onlara göre hareket atların ve köpeklerin koşarken ki hareket biçimi benzerdi.

19. yüzyılın sonlarına doğru, sanatçıların atları tasvir şeklini önemli ölçüde değiştiren bir şey oldu. 1872’de, Stanford Üniversitesi‘nin kurucusu Amerikalı sanayici Leland Stanford, en sevdiği atını hareket halindeyken fotoğraflaması için İngiliz-Amerikalı fotoğrafçı Eadweard Muybridge‘i tuttu. O günlerde fotoğrafçılık, filmin fotoğraf çekmek için filmin birkaç saniye pozlanması gereken yavaş bir süreçti. Bu nedenle öznenin fotoğraf plakasının maruz kaldığı tüm süre boyunca hareketsiz durması gerekiyordu. Çok fazla hareket eden her şey bulanık görünüyordu.

Muybridge başlangıçta hareket halindeki bir atın iyi bir resmini çekmenin imkansız olduğuna inanıyordu, ancak çeşitli ekipman ve farklı kimyasallarla deneyler yaptıktan sonra tatmin edici sonuçlar üretmeyi başardı.

Muybridge, o sıralarda karısının sevgilisini öldürmekten yargılandığından ötürü deneylerini iki yıl ertelemek zorunda kaldı. Muybridge savunmasını aklı dengesinin yerinde olmadığı üzerine oluşturmaya çalıştı fakat jüri bunu reddetti. Ancak jüri Muybridge‘in kurbanını soğukkanlılıkla ve çok yakın mesafeden vurduğu gerçeğini de göz ardı ederek “haklı cinayet” gerekçesiyle onu beraat ettirdi. Leland Stanford‘un suçlunun savunulması adına bir takım çalışmalar yapması kararın bu şekilde alınmasına kesinlikle yardımcı oldu.

Muybridge,1876’da Stanford için çalışmaya devam etti ve fotoğraf sürecini sürekli olarak iyileştirerek geliştirdi. Kısa bir süre sonra, Occident isimli atın, tesadüfen, hayvanın dört bacağı da havadayken, yarış hızında koşarken tek bir kare fotoğrafını çekmeyi başardı. Bu gelişme, Stanford‘un ilgisini çekti ve Muybridge‘i, atın tam yürüyüşünü gösteren bir dizi fotoğrafa sahip olabilmeleri için birden fazla kamera kullanmaya ikna etti. Bu kez Muybridge‘den Stanford‘un Sallie Gardner adlı başka bir atının fotoğrafını çekmesi istendi.

Dört nala koşan bir atın hareketini dondurmak kolay bir mesele değildi. Muybridge‘in kısa bir süre içinde, her biri saniyenin birkaç binde birinden daha uzun olmayan, birden fazla fotoğraf çekmesi gerekiyordu. İmkansızı başarmak için Muybridge, kendi tasarladığı son teknoloji 12 kamerayı kullandı ve onları atın yoluna paralel bir kalyondaki toplar gibi dizdi. Her kameranın deklanşörü, atın yolu boyunca uzanan ve atın bacakları tarafından tetiklenen gezi telleri tarafından kontrol edildi. At, tellerin arasından hızla geçerken, birbiri ardına hızla açılan kamera deklanşörlerinin sesi, adeta bir makineli tüfek takırtısını andırıyordu.

Muybridge‘in kısa film şeridi, bacakların konumu ve kuyruğun açısı gibi gözün bu hızlarda seçemeyeceği geçici ayrıntıları ilk kez yakalamıştı. Aynı zamanda, günün popüler olarak tartışılan bir sorusunu da çözdü – bir atın koşusu esnasında dört tırnağın birden aynı anda yerden kalktığı bir an var mı? Muybridge‘in çığır açan çalışması, gerçekten de öyle olduğunu kanıtladı, ancak bu zamanın çizimlerinde tasvir edilen gibi değildi. Bir atın bacakları tamamen yerden havalandığında bacakların öne ve arkaya doğru uzatılmadığı vücudun altında toplandığı tespit edildi.

Muybridge ayrıca, film projektörünün önemli bir öncülü olan zoöpraxiscope olarak bilinen bir cihaz kullanarak yakaladığı on iki hareketsiz görüntüyü kullanarak kısa bir animasyon klip hazırladı. Sallie Gardner at a Gallop adlı, ancak 2 saniye uzunluğundaki bu animasyon klibi, dünyanın ilk sinema filmi, yani bir ön film olarak kabul ediliyor.

Muybridge‘in başarısı dünya çapında geniş bir şekilde ses getirdi ve birçok kişi Muybridge‘i fotoğraf sihirbazı olarak anmaya başladı. Muybridge‘in tüm ilgi odağını üstüne çektiği ortaya çıktığında, Stanford onu gözden düşürmeye çalıştı. Stanford‘un arkadaşı ve süvarisi JDB Stillman tarafından yazılan Horse in Motion: Shown by Instant Photography adlı kitapta Muybridge‘den teknik bir ekte yalnızca bir Stanford çalışanı olarak bahsedilmiştir. Bunun üzerine, daha önce Muybridge‘in hayvan hareketiyle ilgili daha fazla fotoğraf araştırmasını finanse etmeyi teklif eden Britanya Kraliyet Sanat Topluluğu verdiği fonu geri çekti. Muybridge, Stanford‘u itibarını zedelemekle suçlayarak dava açtı. Ama dava mahkeme tarafından reddedildi.

Muybridge finansman için başka yerlerle temasa geçmeye çalıştı. Ve sonunda Pennsylvania Üniversitesi‘nden destek buldu. Muybridge, üniversitenin himayesinde, hareket halindeki on binlerce hayvan ve insan imgesi yaptı – merdivenlerden inen veya çıkan insanlar, bir örs üzerinde çekiç kullananlar, kovalarca su taşıyanlar, spor yapanlar ve diğer günlük aktiviteler. Görüntüler, 20.000 fotoğraftan oluşan 780 plakadan oluşan devasa bir portföyde, Animal Locomotion: an Electro-Photographic Investigation of Connective Phase of Animal Movements başlıklı çığır açan bir koleksiyonda yayınlandı. Muybridge‘in çalışmaları, biyomekanik bilimindeki ve atletizm mekaniğindeki gelişmelere önemli ölçüde katkıda bulundu. Kitaplarından bazıları bugün hâlâ yayımlanmaktadır. Sanatçılar, animatörler, hayvan ve insan hareketi öğrencileri tarafından referans olarak kullanılmaktadır.

Derleme

Okuduğunuz için teşekkürler. Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…